ਜਿੱਥੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਹੋਵੇਗੀ ਉੱਥੇ ਨਕਾਰਾਤਮਿਕਤਾ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਰੱਤੀ ਭਰ ਵੀ ਬੰਦੇ ਚ ਜਾਂ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਨਕਾਰਾਤਮਿਕਤਾ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਖੰਭ ਲਾਕੇ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰ ਜਾਵੇਗੀ ! ਇਹ ਦੋਵੇ ਸ਼ਬਦ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਹਨ ! ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਾਰਥਕ ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਿਰਜਣਾ, ਉਪਜਾਉਣਾ, ਉਤਪਤੀ ਕਰਨਾ, ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਆਦਿ ! ਜਿੱਥੇ ਸਾਰਥਕ ਸਿਰਜਣਾ ਹੋਵੇਗੀ ਉੱਥੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਤੇ ਹਾਸੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ–ਖੇੜੇ ਵੀ ਜਰੂਰ ਹੋਣਗੇ ! ਨਕਾਰਾਤਮਿਕਤਾ ਜਾਂ ਸਕਾਰਾਤਮਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ‘ਨ‘ ਅਤੇ ‘ਸ‘ ਦਾ ਫਰਕ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਫਰਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਨਸਾਨ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਂ ਤੇ ਇਸਦਾ ਅੰਜਾਮ ਅਤੇ ਪਰਿਣਾਮ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਤੇ ਸੰਗੀਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ! ਇਹ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਜਰੀਏ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ! ਸਾਡਾ ਨਜ਼ਰੀਆਂ ਹੀ ਸਾਡੇ ਉਤਪੰਨ ਹੋ ਰਹੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੇਧ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ! ਇਹ ਸੇਧ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰਾਜਾ ਵੀ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹੀ ਸੇਧ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ੰਜ਼ੀਰਾਂ ਚ ਵੀ ਜਕੜ ਸਕਦੀ ਹੈ ! ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਕਿਸ ਰਸਤੇ ਤੇ ਪਾਉਣਾ! ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਦੋ ਤਰਾਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇੱਕ ਅਵਚੇਤਨ ਤੇ ਦੂਜਾ ਸੁਚੇਤ! ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਘੱਟ ਚਲਦੇ ਹਨ ! ਆਪਾਂ ਅਕਸਰ ਹੀ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਮਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚ ਮਿਲਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਮੂੰਹ ਚੋ ਕੁਝ ਹੋਰ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਚੱਲਦਾ ! ਸਾਡਾ ਅਵਚੇਤਨ ਮਨ ਚੌਵੀ ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਇਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਸਾਰੇ ਦਿਨ ਦੇ ਕੀਤੇ ਚੰਗੇ ਮਾੜੇ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ! ਜੋ ਲੋਕ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ, ਹੱਦੋ ਵੱਧ ਜਜ਼ਬਾਤੀ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮਾੜੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜਾਂ ਫੇਰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਗੈਰ ਕਨੂੰਨੀ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਨਾਇਨਸਾਫੀ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅਵਚੇਤਨ ਮਨ ਰਾਤ ਨੂੰ ਚੈਨ ਨਾਲ ਸਾਉਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾਂ ਜਾਂ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਦਾ ਖੁੱਲ ਜਾਣਾ ਜਿਸਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਚ ਇਨਸੌਮਨੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾਂ ਹੈ ! ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਅੱਜ ਕੱਲ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪੈਰ ਅਮਰ ਵੇਲ ਵਾਂਗ ਪਸਾਰ ਰਹੀ ਹੈ !
ਸਿਰਜਣਾ ਉੱਥੇ ਹੀ ਉਪਜਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਰਬੱਤ ਦੇ ਭਲੇ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਹੋਵੇ, ਅਪਣੱਤ ਹੋਵੇ, ਸੱਚੀ ਨੀਅਤ ਤੇ ਮਨਾ ਚ ਨਿਰਮਲਤਾ ਹੋਵੇ, ਦਿਲੋਂ ਕੀਤੀ ਕਿਸੇ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸ਼ਾ ਹੋਵੇ, ਵਡਿਆਈ ਤੇ ਸਿਫਤ ਹੋਵੇ ! ਇਹ ਸਭ ਮਿਲਕੇ ਉਹ ਤਰੰਗਾਂ ਉਤਪੰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਕਾਰਤਮਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਪਰਿਵਾਰ, ਮੁਹੱਲੇ, ਪ੍ਰਾਂਤ, ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਫੇਰ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਆਸ ਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ! ਇਤਿਹਾਸ ਇਸਦਾ ਗਵਾਹ ਹੈ ! ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਅਤੇ ਯੁੱਗ ਪਲਟਾਊ ਖੋਜਾਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੀ ਦੇਣ ਨੇ !
ਮਨੁਖੱਤਾ ਦੀ ਨਾ–ਪੱਖੀ ਸੋਚ, ਬਦਲਾਖੋਰੀ, ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਰਵਈਆ, ਬੇਰਹਿਮ ਨਜਰੀਆਂ ਆਦਿ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਨੂੰ ਘੁਣ ਵਾਂਗ ਲੱਗ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਕਾਫੀ ਢਾਅ ਲਾਈ ਹੈ ! ਚੱਲ ਰਹੇ ਦੌਰ ਅਤੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੇ ਮਨੁਖੱਤਾ ਦੀ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਬੈਨਾਮਾ (ਰਜਿਸਟਰੀ) ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ! ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਦਿਮਾਗ ਤੇ ਮਨ ਦਾ ਸਾਂਤ ਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਰੱਖਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਇਹ ਉਪਜਾਊ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ ! ਭੌਤਿਕਵਾਦੀ, ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਜਾਂ ਹੀਣਭਾਵਨਾ ਵਾਲੀ ਸੋਚ, ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਵਰਤੀਰਾ, ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਅਤੇ ਲਤਾੜਨ ਵਾਲੀ ਸੋਚ ਨੇ ਦਿਮਾਗੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਮਚਾਈ ਹੱਲਚੱਲ ਨੇ ਕਈ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵਰਗੀਆਂ ਅਲਾਮਤਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਵਿੱਚ ਚੌਖਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ! ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਭ ਸਕਰਾਤਮਕ ਤੇ ਉਸਾਰੂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਉਪਜ ਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅੜਿੱਕਾ ਤੇ ਅੜਚਨ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਨਾਮੁਮਕਿਨ ਹੈ ! ਉਚਿੱਤ ਅਤੇ ਸਾਰਥਕ ਵਿਚਾਰ ਹੀ ਸਿਰਜਾਣਾਤਮਿਕਤਾ ਦਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਤੇ ਮੌਲਿਕ ਆਧਾਰ ਹੈ! ਇਹ ਇੰਝ ਹੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਫਸਲ ਦੇ ਬੀਜ ਨੂੰ ਉਗਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਸਮ ਜਾਨੀਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਪਰਿਸਥਿਤੀਆਂ ਜਰੂਰੀ ਹਨ, ਚੰਗੇ ਬੀਜ ਹੀ ਭਰਭੂਰ ਫਸਲ ਹੋਣ ਦਾ ਅਧਾਰ ਹਨ !
ਸੋਚਣ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਪ੍ਰੇਰਣਾ, ਉਤਸੁਕਤਾ, ਜਜ਼ਬਾ, ਅਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਜਰੀਆ, ਜੋਖਮ ਲੈਣ, ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣਾ ਆਦਿ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ ! ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਸੋਚ ਹੀ ਸਾਡੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹੋਣ ਲਈ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਹਾਂ–ਪੱਖੀ, ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਸਹਿਜ਼ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਨਾਂਹ–ਪੱਖੀ ਵਿਅਕਤੀ ਕਦੇ ਵੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਸੰਸਾਰਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਤੇ ਕਾਬੂ ਕਰਨਾ, ਇਕਾਗਰ ਮਨ ਲਈ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਖੁਦ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਨਰ ਬਹੁਤ ਅਹਿਮ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਨਿਰਾਸ਼ਤਾ, ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵਰਗੀਆਂ ਜੋਕਾਂ ਜੁੜਨ ਚ ਦੇਰੀ ਨੀ ਲੱਗਦੀ। ਹਾਂ–ਪੱਖੀ ਸੋਚ ਵਾਲਾ ਇਨਸਾਨ ਜਲਦੀ ਚ ਨਾ ਹੀ ਘਬਰਾਉਂਦਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਖੀਵੇ ਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਲੰਬੇ ਰਾਹਾਂ ਦੇ ਪਾਂਧੀ ਬਣਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਲੁਤਫ਼ ਮਾਣਦੇ ਹਨ। ਸੁਸਤੀ, ਦਲਿੱਦਰ ਤੇ ਢਿੱਲਾ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਹਰ ਸਮੇ ਰੋਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਆਦਿ ਨਾਂਹ–ਪੱਖੀ ਤੇ ਨਾਕਰਾਤਮਕ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹਨ !
ਅਚਨਚੇਤ ਅਤੇ ਇੱਕਦਮ ਮਿਲੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ, ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ, ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਨੂੰ ਅੱਖੋਂ ਪਰੋਖੇ ਕਰਨਾ ਹੀ ਇੱਕ ਸਿਆਣੇ, ਸੂਝਵਾਨ ਅਤੇ ਕਾਬਿਲ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਸਫਲ ਹੋਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ| ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਤੇ ਉਸਾਰੂ ਇਨਸਾਨ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਨਰੋਏ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਨਾ ਕਿ ਕੋਲੇ ਵਾਂਗ ਧੁੱਖਦੇ ਅਤੇ ਸੜਦੇ ਹਨ । ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਲੋਕ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਅਸਲੀਅਤ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਹੀ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਮਾਜ ਲਈ ਸਿੱਧੇ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਬਣਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ! ਈਰਖਾ ਅਤੇ ਨਫਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਨਸਾਨ ਹਰ ਵਕ਼ਤ ਅਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਆਲਾ ਦੁਆਲਾ ਨਾ ਪੱਖੀ ਤਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਮਾਹੌਲ ਚ ਸਿਰਜਣਾ ਦਾ ਉਪਜਣਾ ਨਾਮੁਮਕਿਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ! ਇੱਕ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਅਸੰਭਵ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸੰਭਵ ਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਸੋਨੇ ਤੇ ਸੁਹਾਗੇ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ !
ਇੱਕ ਮੁੱਠੀ ਚੱਕ ਦੂਜੀ ਤਿਆਰ ਵਾਂਗ, ਇੱਛਾਵਾਂ ਤੇ ਦੁੱਖ–ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਦਾ ਆਉਣ ਜਾਣ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ਖਸ ਕਾਬੂ ਨੀ ਕਰ ਸਕਿਆ ਪ੍ਰੰਤੂ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਿਅਕਤੀ ਇਹਨੂੰ ਨੂੰ ਇੰਝ ਸਰ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਜਿਵੇਂ ਝੱਖੜ ਸੁੱਕੇ ਤੇ ਟੁੱਟੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਛਿਣ ਚ ਹੀ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਕਿਸੇ ਅਗਿਆਤ ਥਾਂ ਤੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ !
ਨਿਰਾਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਰੂਪੀ ਪੌੜੀ ਦਾ ਆਖਰੀ ਟੰਬਾਂ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਹੀ ਹੈ, ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਇਸ ਪੌੜੀ ਦੇ ਟੰਬੇ ਘੱਟ ਰਹੇ ਹਨ ! ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਚੰਗਾ ਹੋਣ ਦੀ ਕਲਪਨਾ, ਨਿਰਾਸਤਾ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ! ਦੁਨੀਆਦਾਰੀ ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਕੁਦਰਤ ਵੱਲੋਂ ਨਿਵਾਜੀ ਹੋਈ ਕਲਾ, ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇ ਲਈ ਰੋਕਿਆ ਜਾਂ ਅੱਖੋਂ ਪਰੋਖੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਵਕਤ ਨਾਲ ਇਹ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿਚ ਹੋਰ ਨਿਖ਼ਰਕੇ ਵਧੇਰੇ ਛਾਪ ਛੱਡੇਗਾ ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਿ ਹੋਂਸਲਾ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰਤਮਿਕਤਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੋਵੇ! ਇਸੇ ਲਈ ਸਹੀ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨੱਕੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ”!
ਮੋਬਾਈਲ – 9501601144
